پهنه بندی زراعی- بوم شناختی اراضی استان گلستان جهت کشت سویا با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی

با مطالعات بوم شناختی می توان پتانسیل محیطی را در مناطق مختلف مشخص و از آنها حداکثر بهره برداری را نمود. به منظور پهنه بندی زراعی-بوم شناختی اراضی کشاورزی کنونی استان گلستان برای کشت سویا، از سامانه اطلاعات جغرافیایی(gis) و فرایند سلسله مراتب تحلیلی (ahp) استفاده شد. بدین منظور ابتدا نیازهای زراعی-بوم شناختی سویا با استفاده از منابع علمی موجود تعیین، درجه بندی و سپس نقشه های موضوعی مورد نیاز تهیه شدند. متغیرهای محیطی مورد مطالعه دمای متوسط، دمای کمینه، دمای بیشینه، بارش، شیب، جهات شیب، ارتفاع از سطح دریا، ماده آلی، شوری، بافت، ph، میزان نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، آهن، روی و پتانسیل آب زیرزمینی و سطحی می باشد. طبقه بندی و رتبه بندی هر لایه با توجه به روش محدودیت ساده در 4 طبقه صورت گرفت. از فرآیند سلسله مراتب تحلیلی برای تعیین وزن معیارها از طریق تجزیه و تحلیل پرسش نامه هایahp، استفاده شد. لایه های رقومی عوامل محیطی در محیط gis پس از اختصاص وزن ahp مختص به هر لایه، روی هم گذاری و تلفیق شدند. سپس پهنه بندی اراضی در چهار طبقه بسیار مستعد، مستعد، نیمه مستعد و غیر مستعد انجام شد. نتایج نشان داد که به ترتیب 59/27 و 35/27 درصد زمین های زراعی استان گلستان جهت تولید سویا در پهنه های بسیار مستعد و مستعد قرار دارند. طبقات نیمه مستعد و غیر مستعد جهت کشت سویا، به قسمت های شمالی و شرقی اراضی استان اختصاص یافت. در این مناطق میزان بارش و پتانسیل منابع آبی پایین، شوری و کمبود برخی عناصر غذایی از عوامل محدود کننده کشت این گیاه شناخته شدند. در این مطالعه، پهنه غیرمستعد کمترین مساحت  را در اراضی کشاورزی استان گلستان دارا بود (34/17 درصد).